KIYMETİNİ BİLMEZSEK DİLİMİZ, DİL OLMAKTAN, İLİMİZ İL OLMAKTAN ÇIKAR


Haber Kategorisi : Köşe Yazıları
Yayınlanma Tarihi : 17 Ocak 2022 20:39
Okunma Sayısı : 991
Haberin Yazarı : Yönetici
Haberin Kaynağı : Diğer

KIYMETİNİ BİLMEZSEK DİLİMİZ, DİL OLMAKTAN, İLİMİZ İL OLMAKTAN ÇIKAR

Öğrencilik yıllarımızda da öğretmenlik yıllarımızda da Türkçe’nin yeterli bir dil olmadığı hezeyanı anlatıldı durdu. vaz geçmediler, geçmiyorlar, geçmeyecekler.

Niçin? Özgüvenini kaybetmiş insanlar tabiatın icabı bir korucu ve kurtarıcıya muhtaçlık hissine derin bir yaralının hekime muhtaç olduğu gibi kapılırlar. Gerisi kolay. “Beni güt.” dedirttikten sonra gütmek oldukça kolay olacaktır, zahmet çekilmeyecektir. Dili olmayanın iradesi de zayıf olacak belki de iradesi olmayacak. Düşman oyunları, sen yuvarlanmaya gör, arkası arası kesilmeksizin devam eder. Milletleri ayakta tutan en önemli unsurun din ve dil olduğunu söylemek elbette temenni değil, bir hakikattir. 

Dilin canlı oluşu, canlılığın kaidelerine de tabi oluşu icap ettirir.  Köyünden hiç çıkmamış biri, komşu köye gidip geldiğinde orada kullanılan, köyünde kullanılmayan kelimeleri duyduğunda şaşıracaktır. Bu doğaldır. Her çevrenin ihtiyacı farklı olduğundan iletişimi de farklı olacak, bu farklılık gayr-i iradi bir keyfiyette diline de yansıyacaktır. bu farlılık komşu köyle ilişkiler sürdüğü sürece kendi köyüne de geçecektir.

Milletlerin dillerinin birbirlerinin içinde kelime veya grup olarak bulunmaları da bundan başka bir şey değildir. Motoru icat eden buna motor demişse başka isim takman zordur. Taksan bile ömrü kısa olur çünkü dil canlıdır senin aşını uzun süre taşıyamaz. 1975 yılında Sürücü belgesi ( o zamanlar şoför ehliyetnamesiydi) sınavına girdiğimde, çok değil 47 sene önce, Motor kelimesinin yerine “ müteharrik makine kelime grubu kullanılıyordu. Siz motorun adını ne kadar değiştirmeye çabalasanız da başaramıyorsunuz çünkü motor kelimesine bağlı bir sürü kelime daha dilinizin içine izinsiz bodoslama dalıyor. Dövseniz de sövseniz de kovmanız mümkün olmuyor. Siz bir yenilikte bulunsaydınız sizin verdiğiniz isim de diğer dillere aynı tesiri gösterirdi. BU bir kanuniyettir. Karşı durmanın başarı imkânı yoktur.

Uzun bir giriş oldu ama yararlı olduğunu düşünüyorum. Diller, komşulukların tesiriyle birbirlerine yardımcı olurlar demek belki mümkündür ancak dillerin sahibi milletlerin karakterleri yardımdan 

ziyade sömürmeye eğilimliyse dili de komşunun dilini hırpalamaya hatta yok etmeye eğilimli olacaktır.

Türkçemize karşı söylenen en açık itibarsızlaştırma söylemi, “Arapça ’nın Farsça ’nın etkisiyle gelişememiştir.” iddiasıdır. Bu iddianın doğru veya yanlış olduğu noktasında görüş bildirmeyeceğim. Kültürel dünyamızda cereyan eden diller arası kelime geçişlerini ifade etmeye çalışacağım. Önce dilimizi istila ettiği söylenen dillerden hareketle başka dillerden de örnekler vereceğim. Arapçadan Türkçeye geçen kelime sayısı, 6516; Türkçeden Arapçaya geçen kelime sayısı, 2000.Farsçadan Türkçeye geçen kelime sayısı 1375 iken Türkçeden Farsçaya geçen kelime sayısı 3000dir. Mevlana’nın Mesnevi’sinin Farsça oluşu ayrı bir mevzu. Fransızcadan Türkçeye geçen kelime sayısı 5540 iken Türkçeden Fransızcaya geçen kelime sayısı, 00’dır.İngilizcedn Türkçeye geçen kelime sayısı518, Türkçeden İngilizceye geçen kelime sayısı 470’dir. Bulgarcadan Türkçeye geçen kelime sayısı,22 Türkçeden Bulgarcaya geçen kelime sayısı,3500’dür.Rusçadan Türkçeye geçen kelime sayısı 39, Türkçeden Rusçaya geçen kelime sayısı ise 2500’dür.Yunancadan Türkçeye geçen kelime sayısı 37 iken Türkçeden Yunancaya geçen kelime sayısı,3000’dir.

 TDK’nin tespitlerine göre Arapça ve Farsça ‘nın dışında kalan dillerden dilimize geçen kelime sayısı toplamı ise 7249’dur. Yabancı dillerden dilimize geçen toplam kelime sayısı ise 15416 olup kullandığımız kelime sayımızın % 17 ‘sine tekabül eder. Olay budur.  Hezeyan ve tezviratlarına tesirinde kalınca “öz güven” sorunu yaşamamak nasıl mümkün olsun. Dildeki kelime çokluğunun önemi elbette küçümsenemez lâkin dili dil yapan unsurların başında cümle yapısı vardır. Bir yabancı sözlüğün ilk kelimesinden başlayıp son kelimesine kadar bir metin oluşturup ilk kelimenin başına ve sonuna(“)işareti koyup sonuna” –dir .”yazınca koca sözlük  Türkçe  bir cümle olur.

ŞAKİR ALBAYRAK
EMEKLİ EDEBİYAT ÖĞRETMENİ

LinkedIn'de Paylaş
'de Paylaş
Telegram'da Paylaş
WhatsApp'da Paylaş